Σε κατάψυξη σπέρματος μπορούν να καταφύγουν άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση στους όρχεις ή πριν τη θεραπεία κατά του καρκίνου, περιπτώσεις που επηρεάζουν παροδικά ή μόνιμα την ποιότητα του σπέρματος, την σπερματογένεση αλλά και την σεξουαλική λειτουργία του άνδρα. Επίσης ενδείκνυται να καταψύξουν σπέρμα, άνδρες με χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων και φθίνουσα πορεία στις τιμές συγκέντρωσης και κινητικότητας, έτσι ώστε να διασφαλίσουν μελλοντικές προσπάθειες. Άλλοι αντικειμενικοί λόγοι για την κρυοσυντήρηση σπέρματος μπορεί να είναι: η εργασία (ναυτικός, πιλότος) ή κάποιο επαγγελματικό ταξίδι όπου ο σύζυγος είναι απών ή ακόμη ψυχολογικό στρες που έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί ο άνδρας να συλλέξει σπέρμα τη στιγμή που θα είναι απαραίτητο για τη γονιμοποίηση των ωαρίων της συζύγου του.
Στις περιπτώσεις αζωοσπερμίας όπου η συλλογή σπέρματος γίνεται από την επιδιδυμίδα ή από τον όρχι, υπάρχει η δυνατότητα κατάψυξης σπέρματος ή ορχικού ιστού εφόσον ο αριθμός των σπερματοζωαρίων το επιτρέπει. Τα κατεψυγμένα δείγματα μπορούν να διατηρηθούν στο υγρό άζωτο για πολλά χρόνια.
Πριν τη διαδικασία της κατάψυξης σπέρματος πραγματοποιούνται στον σύζυγο αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες είναι υποχρεωτικές: HIV I & II, HBsAg, HCV και VDRL.
Η διαδικασία για την κατάψυξη σπέρματος είναι πολύ απλή. Μετά από 2-3 ημέρες αποχής, ο σύζυγος συλλέγει σε αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη σπέρμα με αυνανισμό. Το δείγμα ελέγχεται στο μικροσκόπιο και μετράται η συγκέντρωσή του, η κινητικότητά του και η μορφολογία του. Η κατάψυξη του δείγματος γίνεται με ειδικά κρυοπροστατευτικά διαλύματα σε ειδικές κρυοαμπούλες και φυλάσσεται σε ειδικά δοχεία με υγρό άζωτο.
Είναι υποχρεωτική η προσκόμιση της ταυτότητας ή οποιουδήποτε άλλου δημόσιου εγγράφου (διαβατήριο, δίπλωμα οδήγησης) που να πιστοποιεί την ταυτότητα του άνδρα. Το ζευγάρι είναι υποχρεωτικό να υπογράψει σχετική έγγραφη συγκατάθεση, όπου θα αναφέρονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία τους.
Η συντήρηση σπέρματος, ως μέσο για τη διατήρηση της γονιμότητας στους άνδρες, είναι μέθοδος εύκολη, ανώδυνη και χωρίς ιδιαίτερη οικονομική επιβάρυνση.
Λειτουργεί επίσης στο Κέντρο μας Τράπεζα Κατάψυξης με σπέρματα ανώνυμων δοτών (ετερόλογη). Εξυπηρετεί ζευγάρια όπου ο σύζυγος έχει πλήρη αζωοσπερμία και έχουν συναποφασίσει να χρησιμοποιήσουν σπέρμα δότη. Σπέρμα μπορούν να προσφέρουν εθελοντικά, όσοι άνδρες είναι κάτω από 40 ετών, είναι υγιείς σωματικά και ψυχικά, με λευκό οικογενειακό ιστορικό, συνειδητοποιημένοι για την πράξη αυτή δωρεάς και με παραμέτρους σπέρματος πάνω από το μέσο όρο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει έλεγχο του δότη σε τακτά χρονικά διαστήματα με συγκεκριμένες εξετάσεις, κατάψυξη του σπέρματος και εξάμηνη κατά το ελάχιστο παραμονή του στην κατάψυξη και επανέλεγχο πριν δοθεί για γονιμοποίηση.
