Ποια είναι η επίδραση του Coronovirus στην κύηση;
Οι γνώσεις μας σχετικά με την συμπεριφορά του ιού κατά την εγκυμοσύνη εμπλουτίζονται συνεχώς. Ο αριθμός των μαιευτικών περιστατικών παγκόσμια παραμένει μικρός για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούμε τις γνώσεις μας και επιδημιολογικά στοιχεία από άλλους παρόμοιους ιούς. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι έγκυες γυναίκες, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, έχουν τον ίδιο κίνδυνο να έρθουν σε επαφή με τον ιό ή να εμφανίσουν βαριά συμπτώματα από αυτόν.
Γνωρίζουμε όμως με βεβαιότητα ότι πραγματοποιούνται μεγάλες αλλαγές στο σώμα και στο ανοσοποιητικό σύστημα της γυναίκας κατά την κύηση. Οι αλλαγές αυτές καθιστούν την έγκυο πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και την εποχική γρίπη. Για το σκοπό αυτό πρέπει να γνωρίζουμε τον τρόπο μετάδοσής του και τι προφυλάξεις πρέπει να παίρνουμε.
Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής δημοσιευμένες αναφορές σχετικά με τον κίνδυνο λοίμωξης των εγκύων γυναικών από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2 συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. Είναι γνωστό όμως, ότι κατά τη διάρκεια της κύησης οι ανοσολογικές και λειτουργικές αλλαγές που παρατηρούνται, αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος από ιογενή αίτια, συμπεριλαμβανομένου του SARS-CoV-2. Επίσης, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης σοβαρής νόσου καθώς και αυξημένης νοσηρότητας και θνητότητας των εγκύων σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, από περιπτώσεις λοιμώξεων από άλλους κορωνοϊούς όπως ο SARS-CoV και ο MERS-CoV, καθώς και από άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη γρίπη. Οι έγκυες θα πρέπει να εφαρμόζουν συστηματικά όλα τα προτεινόμενα μέτρα ατομικής και αναπνευστικής υγιεινής, όπως η υγιεινή των χεριών και η αποφυγή επαφής με ασθενείς με λοίμωξη αναπνευστικού.
Πως γίνεται η μετάδοση;
Οι περισσότερες περιπτώσεις COVID-19 παγκοσμίως φαίνεται να σχετίζονται με την μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω επαφής. Παρόλα αυτά, πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι αυτό δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση. Φαίνεται ότι ο ιός μπορεί να εξαπλώνεται και μέσω εκκρίσεων του αναπνευστικού όπως βήχας, φτάρνισμα, φιλί κ.α, και να μεταφέρεται με σταγονίδια του αέρα ή και από επιφάνειες.
Τα μαιευτικά περιστατικά που έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά είναι λίγα σε αριθμό. Σε κανένα από αυτά δεν περιγράφεται κάθετη μετάδοση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης (δηλαδή από τη μητέρα στο παιδί μέσα στη κοιλιά).
Πιθανές λοιμώξεις σε νεογέννητα φαίνεται να προκύπτουν μετά τον τοκετό. Στα ίδια περιστατικά δεν βρέθηκε ο ιός στο αμνιακό υγρό και στο μητρικό γάλα από μητέρες που νόσησαν από τον COVID-19 .
Μπορούν έγκυες γυναίκες με COVID-19 να μεταδώσουν τη λοίμωξη στο έμβρυο;
Ο όρος της κάθετης μετάδοσης περιλαμβάνει όλες τις περιπτώσεις μετάδοσης μιας λοίμωξης από τη μητέρα στο έμβρυο ή το νεογνό, πριν, κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τον τοκετό. Διαπλακουντιακή μετάδοση συμβαίνει όταν κατά τη διάρκεια της κύησης, η ιαιμία της μητέρας οδηγεί σε μετάδοση του παθογόνου μικροοργανισμού στο έμβρυο διαμέσου του πλακούντα (π.χ ιός Zika).
Περιγεννητική μετάδοση μπορεί να συμβεί από την έκθεση του νεογνού σε σωματικά υγρά της μητέρας κατά τη διάρκεια του τοκετού (π.χ απλός έρπητας HSV), μέσω του μητρικού γάλακτος (π.χ HIV) ή άλλων σωματικών υγρών της μητέρας όπως των κολπικών εκκρίσεων και τη μετάδοση group B Streptococcus και των αναπνευστικών εκκρίσεων και τη μετάδοση του ιού της γρίπης. Στην περιορισμένη διαθέσιμη βιβλιογραφία δεν έχει διαπιστωθεί νεογνό μητέρας με COVID-19 λοίμωξη που να είναι θετικό για τον ιό SARS-CoV-2, εκτός από δύο περιπτώσεις που καταγράφηκαν στα πρώτα στάδια της επιδημίας. Στο ένα νεογνό η διάγνωση έγινε τη 17η ημέρα ζωής και είχε έρθει σε στενή επαφή με δυο επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 (μητέρα και παραμάνα) και στο δεύτερο την 36η ώρα ζωής.
Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπήρχε ένδειξη ενδομήτριας μετάδοσης και θεωρείται ως πιθανότερη εκδοχή, η μόλυνση μετά τη γέννηση. Επίσης, ο ιός δεν έχει ανιχνευθεί σε δείγματα αμνιακού υγρού πασχόντων μητέρων.
Παρά τις περιορισμένες βιβλιογραφικές αναφορές, κάθετη μετάδοση δεν έχει διαπιστωθεί και σε νεογνά μητέρων με λοίμωξη από SARS-CoV και MERS-CoV.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα πιο σοβαρά συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό πάνω από 38, δύσπνοια και διαταραχές του γαστρεντερικού. Αυτά μπορεί να προκύπτουν και από άλλα βακτήρια / ιούς για αυτό δεν πρέπει να προκαλείται σύγχυση ή εύκολη ταύτιση με τον COVID-19 αλλά να αναζητείται ιατρική συμβουλή αν υπάρχει κάποιο από αυτά. Πρέπει να ενημερώνουμε άμεσα τον ιατρό αν υπάρχει υποψία λοίμωξης του αναπνευστικού.
Ποιες είναι οι σοβαρότερες Μαιευτικές επιπλοκές;
Γνωρίζουμε από άλλες ιογενείς λοιμώξεις ότι μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό, ενώ σε περιπτώσεις υψηλού πυρετού -που παρατηρείται σε λοιμώξεις αναπνευστικού και ιογενείς λοιμώξεις- αυξάνεται η πιθανότητα γενετικών ανωμαλιών. Παρόλα αυτά, τα δεδομένα μέχρι τώρα δείχνουν ότι ο ιός δεν μεταφέρεται στο έμβρυο. Δεν υπάρχουν δεδομένα που να σχετίζονται με αποβολές ή προωρότητα τοκετού και τον COVID-19.
Στην παρούσα φάση της πανδημίας από COVID-19, δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για ενδομήτρια ή διαπλακουντιακή μετάδοση του SARS-CoV-2 στο έμβρυο από την πάσχουσα μητέρα, κατ’ αναλογία των ευρημάτων μελετών σε έγκυες με λοίμωξη από τους δύο άλλους γνωστούς κορωνοϊούς SARS-CoV και MERS-CoV.
Επιπλοκές όπως αποβολή και γέννηση θνησιγενούς εμβρύου, έχουν καταγραφεί σε περιπτώσεις λοίμωξης εγκύων από SARS-CoV και MERS-CoV. Απαιτείται ανάλυση δεδομένων περισσότερων περιπτώσεων για να διαπιστωθούν και να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της λοίμωξης των εγκύων στα έμβρυα.
Υπάρχουν τρόποι προφύλαξης;
Απαραίτητο είναι να λαμβάνουν οι έγκυοι όλα τα μέτρα προφύλαξης, όπως το καλό και συχνό πλύσιμο των χεριών, η αποφυγή της συνύπαρξης με πολλά άλλα άτομα ειδικά σε κλειστούς χώρους και η αποφυγή των ασθενών. Και αυτό γιατί ενδεχόμενος υψηλός πυρετός κατά το πρώτο τρίμηνο της κυήσεως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων γενετικών ανωμαλιών, σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Πρόληψης Ασθενειών (Centers for Disease Control & Prevenction - CDC).
Για όλους αυτούς τους λόγους οι έγκυες καθώς και οι μητέρες που θηλάζουν, θα πρέπει να παίρνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.
· Μένουμε σπίτι. Δεν πηγαίνουμε στη δουλειά.
· Φοράμε μάσκα όταν ερχόμαστε σε επαφή με άλλους ανθρώπους ακόμα και αν δεν έχουν συμπτώματα.
· Καλύπτουμε το στόμα μας με τον αγκώνα μας ή με μαντήλι το οποίο πετάμε κατευθείαν αν χρειαστεί να βήξουμε ή να φταρνιστούμε.
· Δεν ερχόμαστε σε επαφή με κανένα/καμία που έχει έστω και πολύ ήπια συμπτώματα (πονόλαιμο, καταρροή, δέκατα πυρετού) και τον/την συμβουλεύουμε να μείνει σπίτι.
· Πλένουμε τα χέρια μας. Προβλέπεται ότι το πλύσιμο των χεριών πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα για αποτελεσματικό καθαρισμό, με χρήση σαπουνιού ή αντισηπτικού. Αποφυγή επαφής με μάτια, μύτη, στόμα.
· Καθαρίζουμε σχολαστικά τις επιφάνειες του σπιτιού ειδικά αυτές που έρχονται σε επαφή με τα χέρια (π.χ. χειρολαβές, τραπέζια κτλ)
· Μην μοιράζεστε οικιακά σκεύη (ποτήρια, πετσέτες, μαχαιροπήρουνα κτλ.)
· Μην δέχεστε επισκέψεις στο σπίτι.
· Αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων και παρουσία σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό (π.χ. μετρό, εκκλησία).
· Ενημερώστε τον/την ιατρό σας πριν από την επίσκεψη σε ιδιωτικά ιατρεία αν έχετε οποιαδήποτε συμπτώματα και αποφύγετε την επίσκεψη κατόπιν συνεννόησης .
· Παρακολουθήστε τα συμπτώματα σας και καταγράψτε τα. Ενημερώστε τηλεφωνικά τον/την ιατρό σας.
· Τονώστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Καλή ενυδάτωση, ξεκούραση, διατροφή και ύπνος.
· Αποφύγετε τα ταξίδια στο εξωτερικό.
· Καλός αερισμός του σπιτιού.
· Βγάζουμε τα παπούτσια πριν μπούμε στο σπίτι.
Ποιες είναι οι οδηγίες που θα δίνατε σε μια έγκυο όσον αφορά τις μετακινήσεις της;
Οι έγκυες αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου λοιπόν με τα σημερινά περιορισμένα δεδομένα όχι τόσο για καθαυτό τον COVID-19 όσο για συνολικότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Με τα πρώτα συμπτώματα θα πρέπει να ενημερώνουν τον ιατρό τους.
Αν μια γυναίκα έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό τις τελευταίες 20 ημέρες ή έχει έρθει σε επαφή με άτομο που είχε τον ιό θα πρέπει να κάνει το εξειδικευμένο τεστ ακόμα και αν δεν έχει συμπτώματα.
Αν διαγνωσθεί θετική για τον COVID-19 και δεν έχει συμπτώματα θα πρέπει να παρακολουθείται στο σπίτι για τουλάχιστον 14 ημέρες. Σε περίπτωση ήπιων συμπτωμάτων χρειάζεται τακτικός υπερηχογραφικός έλεγχος του εμβρύου, ενώ σε περιπτώσεις πνευμονίας οι γυναίκες αυτές θα χρειαστούν νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Τι ισχύει για τον τοκετό της;
Σε έγκυες με επιβεβαιωμένη μόλυνση δεν φαίνεται να υπάρχει διαφορά μεταξύ φυσιολογικού τοκετού και καισαρικής τομής ενώ φαίνεται να μην επηρεάζεται και η μορφή αναλγησίας καθώς η έγκυος μπορεί να κάνει με ασφάλεια επισκληρίδιο αναισθησία.
Πρέπει να απομονωθεί μια γυναίκα θετική στον coronavirus ή με ύποπτη συμπτωματολογία από το νεογνό της;
Τα οφέλη για τις μητέρες που είναι θετικές στο τεστ για COVID-19 όσον αφορά την απομόνωσή τους από το νεογνό για 14 ημέρες μέχρι να αναρρώσουν και να αποβληθεί ο ιός, είναι μεγάλα.
Τα νεογνά μητέρων με COVID-19 λοίμωξη έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών;
Στο περιορισμένο αριθμό εγκύων με COVID-19 λοίμωξη που έχουν δημοσιευθεί, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις επιπλοκών της κύησης όπως πρόωρος τοκετός. Όμως δεν είναι σαφές εάν οι επιπλοκές αυτές σχετίζονται αιτιολογικά με τη λοίμωξη. Δεδομένα από άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος σε έγκυες γυναίκες μπορεί να συμβάλλουν στην εκτίμηση της σχέσης αυτής. Για παράδειγμα, η γρίπη έχει συσχετιστεί με επιπλοκές όπως ο πρόωρος τοκετός και το χαμηλό βάρος γέννησης. Επίσης, η προωρότητα και/ή το μικρό βάρος για την ηλικία κύησης έχουν καταγραφεί και σε περιπτώσεις λοίμωξης μητέρων κατά τη διάρκεια της κύησης από άλλους κορωνοϊούς όπως SARS-CoV και MERS-CoV. Δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με μακροπρόθεσμες επιπλοκές της μητρικής λοίμωξης κατά την κύηση στους απογόνους.
Υπάρχει κίνδυνος για τα θηλάζοντα νεογνά μητέρων με COVID-19 λοίμωξη κατά την περίοδο της γαλουχίας;
Η μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται κυρίως με τη στενή επαφή με άτομο που νοσεί από COVID-19 μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων κατά το βήχα ή το φτάρνισμα. Από τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα δεδομένα ο ιός δεν έχει ανιχνευθεί στο γάλα γυναικών με COVID-19 λοίμωξη και δεν υπάρχει η πληροφορία για πιθανή μετάδοση του ιού μέσω του μητρικού γάλακτος. Ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού από τη μητέρα στο νεογνό κατά το μητρικό θηλασμό, σχετίζεται με τη στενή επαφή και τη μετάδοση μέσω των σταγονιδίων του αναπνευστικού συστήματος. Δεδομένων των περιορισμένων στοιχείων για τη συμπεριφορά του νέου κορωνοϊού και τη λοίμωξη που προκαλεί, στην παρούσα φάση και με την επιφύλαξη αλλαγών όταν περισσότερα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα, η απόφαση για τη διαδικασία του μητρικού θηλασμού εξατομικεύεται και λαμβάνει υπόψη τα οφέλη του θηλασμού και τους δυνητικούς κινδύνους. Η άντληση μητρικού γάλακτος με τήρηση των κανόνων αποστείρωσης και η ενδεχόμενη χορήγηση του από άλλο άτομο στο νεογνό, αποτελεί μια εναλλακτική.
Τι ισχύει, όμως, για την εξωσωματική; Μπορεί ο κορονοϊός να επηρεάσει την έκβασή της ή την αναπαραγωγική ικανότητα του ζευγαριού;
Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η λοίμωξη από κορονοϊούς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα ή την έκβαση της εξωσωματικής. Πιστεύουμε ότι το ίδιο θα ισχύει και για το νέο ιό, αλλά πρέπει να το επιβεβαιώσουμε κι αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι ένας νέος ιός και, όπως συμβαίνει συνήθως, θα τον μελετήσουμε πληρέστερα όταν τελειώσει η πανδημία και συλλεχθούν περισσότερα στοιχεία. Πάντως μέχρι σήμερα οι οδηγίες της ESHRE είναι να είμαστε επιφυλακτικοί στην γενίκευση όλων των περιπτώσεων εξωσωματικής γονιμοποίησης και να αντιμετωπίζεται κάθε υπογόνιμο ζεύγος με εξατομικευμένη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση και όχι αποτρεπτικά στην ολότητά τους, μιας και δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες ενδείξεις ή υποψίες για την βλάβη του γενετικού υλικού και των εμβρύων από τον καινούργιο αυτό λοιμογόνο παράγοντα.
Ποια θα ήταν η γενική σας θεώρηση για τον coronavirus κα την κύηση;
Αν και η πλειοψηφία των ασθενών φαίνεται να είναι άνδρες, τα παραπάνω πρέπει να προσαρμοστούν και να υπάρξει ιδιαίτερος σχεδιασμός για την παρακολούθηση και τον τοκετό σε εγκύους με συνυπάρχουσες παθήσεις. Η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης διαγνωσμένος πριν από την εγκυμοσύνη, το άσθμα και το ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων, πρέπει να συνυπολογίζονται μαζί με τα συμπτώματα της εγκύου. Χωρίς πανικό, αλλά με επίγνωση της κατάστασης και πρόληψη, υγιή μωρά και ευτυχισμένες οικογένειες να είναι τα μόνα που θα μείνουν από αυτή τη πανδημία που δοκιμάζει τις αντοχές του εθνικού συστήματος υγείας και των συνανθρώπων μας.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται ή ξαναγράφεται;
Η αλήθεια είναι ότι η εμπειρία με τους παλαιότερους επικίνδυνους κορονοϊούς δεν ήταν θετική. Οι κορονοϊοί SARS και MERS επίσης προκάλεσαν παγκόσμιο συναγερμό τον 21ο αιώνα (ο SARS πρωτοεμφανίστηκε το 2002 και ο MERS το 2012), αν και είχαν ελάχιστα κρούσματα και θύματα συγκριτικά με την παρούσα πανδημία. Αυτοί οι ιοί είχαν συσχετιστεί με αρνητικές εκβάσεις της κύησης και ιδιαίτερα με απώλειά της λόγω αποβολής ή γέννησης νεκρού του μωρού. Τίποτα τέτοιο όμως δεν έχει παρατηρηθεί με το νέο κορονοϊό, ο οποίος φαίνεται πως έχει μια εντελώς διαφορετική βιολογική συμπεριφορά.
Αυτό αντανακλάται και στις κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε πριν από λίγες μέρες το Βρετανικό Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων (Royal College of Obstetricians & Gynaecologists – RCOG. Σύμφωνα με αυτές, οι έγκυες πρέπει να τηρούν όλους τους κανόνες που ισχύουν για τον γενικό πληθυσμό, να έχουν το νου τους για ύποπτα συμπτώματα (κυρίως πυρετό, βήχα, δύσπνοια) ειδικά αν έχουν ταξιδέψει, έχουν έρθει σε επαφή με ύποπτο κρούσμα ή υπάρχουν κρούσματα στην περιοχή τους, και να τηρούν όλες τις διαδικασίες προστασίας των άλλων, αν εκδηλώσουν τέτοια συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα τρέξουν στο μαιευτήριο μόνες τους, αλλά θα επικοινωνήσουν με τις υγειονομικές Αρχές (στην πατρίδα μας, με τον ΕΟΔΥ) ή με τον μαιευτήρα τους για οδηγίες. Αν βρεθούν θετικές στον κορονοϊό, πρέπει να ακολουθήσουν τις συστάσεις ή/και τη θεραπεία που θα τους συστηθεί και φυσικά θα αναβάλλουν τον προληπτικό μαιευτικό έλεγχο έως ότου αναρρώσουν.
Βιβλιογαραφία
CDC Center for Disease control and prevention
ACOG American College of Obstetricians and Gynecologists
Infectious Disease , The Lancet
RCOG Royal college of Obstetricians & Gynecologists
Fei Zhou, Ting Yu, Ronghui Du, Guohui Fan Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study, Lancet (2020)
Είμαστε 24ωρες την ήμερα στην διάθεση σας στο 210 6894326 για όποια σας απορία
Διαβάστε επίσης:
